W ubiegłym roku minęła setna rocznica przyłączenia do Warszawy przedmieść. Fakt ten pociągał za sobą rozwój inwestycji – m.in. komunikacji, w tym tramwajowej.
Do czasu utworzenia Wielkiej Warszawy (na mocy rozporządzenia okupacyjnych władz niemieckich w 1916 roku), stołeczne przedmieścia żyły własnym życiem. Zmiany przyłączeniowe spowodowały szereg konsekwencji, takich jak parcelacje gruntów, wytyczanie nowych ulic komunikujących nowe tereny z rdzeniem miasta. Znalazło to swój oddźwięk w planach rozwoju inwestycji na przedmieściach Warszawy w latach 1918−1928.
Przed włączeniem do miasta przedmieścia nie miały komunikacji tramwajowej. Do pewnego stopnia zastępowały ją kolejki podmiejskie, które na terenach miasta miały swoje przystanki. Najważniejsze przedmieścia – Czerniaków, Nowe Bródno, Grochów i Marymont – uzyskały po I wojnie światowej doraźną komunikację autobusową z centrum miasta, likwidowaną później w miarę powstawania linii tramwajowych. Między 1919 a 1928 rokiem powstały na przedmieściach następujące linie: Powiśle, Puławska do Wierzbna, Grójecka do Okęcia, Wolska do granic miasta, 11 Listopada na Bródno, Grochowska do Gocławia, Al. 3-go Maja – Zieleniecka, Ząbkowska, Radzymińska, Kawęczyńska.
Długość sieci tramwajowej na terenach przedmieść wyniosła 44 192 m – nie odzwierciedlała jednak ogólnej długości nowej sieci, której budowa została spowodowana koniecznością powiązania komunikacji tramwajowej Śródmieścia z peryferiami miasta, a także przedmieść wzajemnie ze sobą. Ogólna długość przebudowanej w związku z potrzebami przedmieść sieci tramwajowej wynosiła 48 883 m. Za tym rozwojem poszło rozbudowanie warsztatów, zwiększenie taboru, podstacje zasilające itp. Rozwój sieci tramwajowej charakteryzuje fakt, że gdy do roku 1918 jej długość wynosiła ok. 42 km, to 10 lat później dochodziła do 90 km, co stanowiło ok. 115 proc. długości sieci, jaką posiadało miasto w 1918 roku. Rozbudowa sieci tramwajowej pozwoliła na znaczne zwiększenie frekwencji w tramwajach (w ówczesnym czasie jej wzrost był większy niż za granicą).
Te zjawiska decydowały też o dalszym inwestowaniu w komunikację tramwajową celem jej dalszego rozwoju. Ówcześni rajcowie miejscy to doceniali. Budżet miasta preliminowany na lata 1929/30 przewidywał na te cele kwotę 7 360 000 zł, z której to kwoty zamierzano sfinansować m.in. budowę remizy na …
Pełna wersja tego i pozostałych artykułów dostępna jest w papierowym wydaniu Kuriera Warszawskiego nr 3 (56)/2017.
